ارزیابی تحمل به خشکی ارقام مختلف گندم (Triticum aestivum L) در شرایط دیم و آبیاری تکمیلی

Authors

  • جنگ‌دوست, محمد رضا
  • زارعی, مهدی
  • نورا, غلام‌علی
Abstract:

چکیده مقدمه: تنش خشکی بـه‌عنوان مهم‌­تـرین تنش غیرزیستی نقش مهمی در کاهش تولید محصـول گیـاهان زراعـی دارد. به‌منـظور ارزیابی تأثیر تنش خشکی بـر صـفات زراعی و مورفولـوژیـکی 8 رقم گندم آزمایـشی در پایـیز 1392 در شهرستان گنبد کاووس اجـرا گـردید. مواد و روش‌ها: این طرح به‌صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­‌های کامـل تصادفی با چهار تکرار اجرا گردید. ارقام گندم (مرورارید، گنبد، N-87-20، N-90-12، کوهدشت، لاین17، کریم و زاگرس) در دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی مورد بررسی قرار گرفتند. صفاتی از قبیل تعداد روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، طول پـدانکل، طول سنبله، عملکـرد دانه، عملکـرد بیولوژیکی و شاخص برداشت اندازه‌­گـیری شد. نتایج: نـتایج نشان داد که ارقام گندم از نـظر تمـامی صفات مورد بررسی به‌جز شاخص برداشت تـفاوت معنی­‌داری با یکدیگر داشتند. هم‌چنین اثر آبیاری تکمیلی بر تمامی صفات مورد مطالعه به­‌جز شاخص برداشت و طول پدانکل معنی‌­دار بود. از طـرفی اثرات متقابل ارقام × محیـط برای تمـامی صفات به­‌جز عملکرد بیولوژیکی معنی‌دار نبود. عکس­‌العـمل ارقام گندم در هر دو شـرایط متفـاوت بـود، بـه‌طـوری‌که تنش خشـکی موجـب کاهـش کلیه صفات مورد ارزیابی مخصوصاً عملکـرد دانـه (72/19 درصد) و عمـلکـرد بیـولوژیــکی (52/18 درصد) گردیـد. اگر چه وجـود شرایط تنش باعـث کاهش عملـکرد دانه در ارقام مختلف نسبت به شرایـط آبیاری تکمیلی شد؛ ولـی مشاهده گـردید که بعضی از ارقام در شـرایط دیـم، تنش خشکی را تحـمل کرده و عملـکرد نسـبتاً قابل قبولی داشـتند. با استفاده از محـاسبه ضرایـب همبستگی، روابـط بین صفات تحت شرایط دیم و آبیاری تکمیلی بررسی شـد و مشخـص گردید؛ صفـاتی مثل ارتفاع بوته و طویل بـودن پدانکل در تحـمل گیـاه به خشکـی می‌توانند دخیل باشند. نتیجه‌گیری: به­‌طـور کلی اکثر صفات مورد بررسی نسبت به خشکی عکس‌­العمل منفی نشان دادند و بیشترین آسیب در عملـکرد دانه مشاهـده شد. مقـاوم­‌ترین رقم به تنش خشکی از نـظر عملکرد دانه رقم لاین17 بود. با توجه به نتایج پژوهش و داده­‌های به‌دست آمده اعمـال آبیاری تکمیـلی در گندم‌های دیـم‌ تأثیری معنـی­‌دار بر افزایش عملکرد دانه داشت. واژه‌های کلیدی: آبیاری تکمیلی، تحمل خشکی، صفات زراعی و مورفولوژیکی، رقم، گندم 

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

ارزیابی صفات مورفوفیزیولوژیکی و شاخص‌های تحمل به خشکی در تعدادی از لاین‌های پیشرفته گندم دوروم (Triticum durum L.) در شرایط آبیاری تکمیلی و بدون آبیاری

تتوسعه صنایع تبدیل غذایی، ضرورت افزایش تولید گندم دوروم در کشور را آشکار ساخته و از طرفی، تنش‌های محیطی عامل کاهش‌ عملکرد گیاهان زراعی به شمار می‌روند. به منظور مقایسه 12 لاین‌ پیشرفته گندم دوروم از نظر تحمل به خشکی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار و در دو شرایط بدون آبیاری و آبیاری تکمیلی در سال زراعی 94-1393 در ایستگاه تحقیقاتی دیم گچساران انجام و صفات مورفوفیزیولوژیکی آنه...

full text

ارزیابی صفات مورفوفیزیولوژیکی و شاخص‌های تحمل به خشکی در تعدادی از لاین‌های پیشرفته گندم دوروم (Triticum durum L.) در شرایط آبیاری تکمیلی و بدون آبیاری

تتوسعه صنایع تبدیل غذایی، ضرورت افزایش تولید گندم دوروم در کشور را آشکار ساخته و از طرفی، تنش‌های محیطی عامل کاهش‌ عملکرد گیاهان زراعی به شمار می‌روند. به منظور مقایسه 12 لاین‌ پیشرفته گندم دوروم از نظر تحمل به خشکی، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار و در دو شرایط بدون آبیاری و آبیاری تکمیلی در سال زراعی 94-1393 در ایستگاه تحقیقاتی دیم گچساران انجام و صفات مورفوفیزیولوژیکی آنه...

full text

اثر رژیم‌های مختلف آبیاری بر روی عملکرد و اجزای عملکرد ارقام گندم (Triticum aestivum L.) در شرایط اقلیمی رامین

امروزه با افزایش روزافزون جمعیت و نیاز به غذا و محدودیت منابع آب، افزایش عملکرد گیاهان زراعی در واحد حجم آب مصرفی اهمیت به‌سزایی دارد. محدودیت منابع آب با هدف افزایش تولید محصولات زراعی، اهمیت دستیابی به ارقام متحمل به شرایط محیطی دشوار  با راندمان مصرف آب بالا را آشکار می‌سازد. در این راستا یک مطالعه مزرعه‌ای در خصوص اثر سطوح مختلف آبیاری بر روی عملکرد و اجزای عملکرد رقم‌های مختلف گندم طی سال‌...

full text

بررسی تبادلات گازی در ژنوتیپ های مختلف گندم (.Triticum aestivum L) در شرایط تنش خشکی

بررسی فاکتورهای روزنه ای و غیر روزنه ای محدود کننده فتوسنتز ممکن است در درک مبانی فیزیولوژیک مقاومت به خشکی موثر باشد. به منظور مطالعه پارامترهای گازی در ژنوتیپ های پیشرفته گندم دیم یک آزمایش مزرعه ای در سال 83-1382 در ایستگاه تحقیقات دیم قاملو در استان کردستان انجام شد. از یک طرح کرت های خرد شده بر پایه بلوک های کامل تصادفی با دو کرت اصلی(شرایط دیم و شرایط آبی)، 20 ژنوتیپ گندم دیم به عنوان کرت...

full text

بررسی توارث نمرۀ تحمل به تنش خشکی در گندم نان (Triticum aestivum L.)

    برای افزایش تحمل به خشکی در گندم نان طراحی یک برنامة صحیح به‌نژادی با توجه به چگونگی توارث و عمل ژن‌های مرتبط با این صفت لازم است. در این آزمایش نه رقم گندم نان به همراه نتاج 2F به‌دست‌آمده از آنها در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در دو شرایط عادی (نرمال) و تنش خشکی ارزیابی شدند. شاخص‌های حساسیت/تحمل تنش برای ژنوتیپ‌های مورد بررسی، محاسبه شدند و نمرة تحمل به تنش (STS) با استفاده از مقادیر ا...

full text

تأثیر هنگام آبیاری تکمیلی و میزان نیتروژن بر عملکرد و ویژگی‌های زراعی گندم (Triticum aestivum L.) دیم رقم کوهدشت

این پژوهش باهدف بررسی تأثیر هنگام آبیاری تکمیلی و حد بهینۀ کاربرد نیتروژن روی عملکرد دانۀ گندم دیم رقم کوهدشت در ایستگاه تحقیقات دیم گچساران اجرا شد. به همین منظور زمان‏های آبیاری در کرت‏های اصلی (شاهد، کاشت، گلدهی و کاشت + گلدهی به میزان 50 میلی‏متر) و مقادیر مختلف نیتروژن (0، 30، 60، 90 و 120 کیلوگرم در هکتار) در کرت‏های فرعی به‌صورت طرح کرت‌های خردشده (اسپلیت پلات) بر پایۀ بلوک‏های کامل تصاد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue None

pages  73- 90

publication date 2017-10

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Keywords

No Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023